Πληροφόρηση για Οικολογικά Προϊόντα και Υπηρεσίες
Η Υιοθέτηση οικολογικών σημάτων, εντάσσονται στην πολιτική της Αειφόρου Ανάπτυξης και προϋποθέτουν τη θέσπιση επιστημονικών κριτηρίων που θα εφαρμόζονται στην διαδικασία παραγωγής των προϊόντων και της παροχής των υπηρεσιών, με σκοπό τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο Περιβάλλον, στην Υγεία, στο Κλίμα και στους Φυσικούς Πόρους.
Ο στόχος λοιπόν, είναι η προώθηση και η διάδοση των προϊόντων και των υπηρεσιών που φέρουν οικολογικά σήματα, καθώς χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικών επιδόσεων.
Τα κριτήρια που θεσπίζονται στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που φέρουν οικολογικά σήματα, είναι εύκολα, κατανοητά και εύχρηστα και βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία που λαμβάνουν υπόψη τις πλέον πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις, έχουν δε, ως γνώμονα την αγορά και υπολογίζουν τις σημαντικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων λαμβάνοντας υπόψη όλο τον κύκλο της ζωής τους, κατά τα στάδια της παραγωγής, της κατανάλωσης, αλλά και της αποικοδόμησής τους.
Οικολογικά Σήματα που έχουν υιοθετηθεί σε διάφορες Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:
To Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα
Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Απονομής Οικολογικού Σήματος προσφέρει τη δυνατότητα στους Ευρωπαίους καταναλωτές να προσδιορίσουν τα προϊόντα που έχουν επίσημα αναγνωριστεί ως «πράσινα» σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Νορβηγία την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν. Τα περιβαλλοντικά κριτήρια για την απονομή του Σήματος λαμβάνουν υπόψη τους εξής περιβαλλοντικούς παράγοντες: Ποιότητα του αέρα, ποιότητα των υδάτων, προστασία του εδάφους, μείωση των αποβλήτων, εξοικονόμηση ενέργειας, διαχείριση των φυσικών πόρων, πρόληψη της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη, προστασία της στοιβάδας του όζοντος, περιβαλλοντική ασφάλεια, θόρυβος και βιοποικιλότητα. Με βάση τα αποτελέσματα των αναλύσεων αυτών καθορίζονται κριτήρια που αναφέρονται στις σημαντικότερες επιπτώσεις του προϊόντος στο περιβάλλον.
Ο Γαλάζιος Άγγελος της Γερμανίας
Δημιουργήθηκε το 1977 και ανήκει στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Συντήρησης της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας της Γερμανίας. Στην απονομή του, εκτός του Υπουργείου, εμπλέκονται το Environmental Label Jury, το γερμανικό ινστιτούτο για την πιστοποίηση και εξασφάλιση ποιότητας RAL και η ομοσπονδιακή περιβαλλοντική αντιπροσωπεία Umweltbundesamt. Απονέμεται σε προϊόντα και υπηρεσίες που μετά από ολική εκτίμησή τους αποδεικνύονται ευεργετικά για το περιβάλλον και ταυτόχρονα εκπληρώνουν τα υψηλά πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία και καταλληλότητας στη χρήση. Ιδιαίτερη σημασία κατά την αξιολόγηση των προϊόντων δίνεται στην οικονομική χρήση πρώτων υλών, στη μέθοδο παραγωγής, τη χρήση, τη διάρκεια ζωής, αλλά και τις μεθόδους απόρριψης του προϊόντος.
O “Κύκνος” των Σκανδιναβικών χωρών
Ο κύκνος είναι η επίσημη σκανδιναβική οικολογική ετικέτα, που συνιστάται από το Σκανδιναβικό Συμβούλιο των Υπουργών. Η ετικέτα βεβαιώνει ότι τα προϊόντα που την φέρουν πληρούν ορισμένα κριτήρια χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως δειγματοληψίες από ανεξάρτητα εργαστήρια, πιστοποίηση και επισκέψεις ελέγχου. Ο κύκνος διακρίνει πάνω από 60 κατηγορίες που περιλαμβάνουν ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών. Τα κριτήρια πιστοποίησης διαφέρουν ανά κατηγορία και ελέγχουν το μέγεθος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που μπορεί να προκληθεί από το εκάστοτε προϊόν.
The Catalonian Eco-label – “El Distintiu”
Το Καταλανικό Σήμα Περιβαλλοντική Ποιότητας προσδιορίζει προϊόντα και υπηρεσίες φιλικές προς το περιβάλλον. Είναι συμβατό με άλλα επίσημα περιβαλλοντικά σήματα εγγύησης ποιότητας και μπορεί να αναγραφεί σε προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν υποβληθεί εθελοντικά σε πιστοποίηση από τους παραγωγούς, τους εμπόρους και τους προμηθευτές τους. Τα κριτήρια ελέγχου και πιστοποίησης κάθε προϊόντος διαφέρουν ανάλογα με το είδος του και την κατηγορία στην οποία αυτό ανήκει (π.χ. σακούλες σκουπιδιών, ξενοδοχεία, δερμάτινα είδη κλπ.). Το Καταλανικό Σήμα διαθέτει αυτή τη στιγμή πάνω από 20 (και με συνεχή ενημέρωση) κατηγορίες προϊόντων.
The Dutch Eco-label – “Milieukeur”
The Austrian Eco-label – “Umweltzeichen”
The French Eco-label – NF Environnement
The Czech Republic Eco-label – Environmental Friendly Products
Δημιουργήθηκε το 1994 με πρωτοβουλία των Υπουργών Περιβάλλοντος και Οικονομικών της Τσέχικης Δημοκρατίας.
Στους στόχους του κρατικού συστήματος eco-labelling συγκαταλέγονται:
α) ο προσδιορισμός ομάδων προϊόντων για τις οποίες ο αρνητικός αντίκτυπος στο περιβάλλον μπορεί να μειωθεί, β) ο προσδιορισμός των κριτηρίων που πρέπει να ικανοποιούνται από τα προϊόντα κάθε ομάδας, γ) η απονομή της οικολογικής ετικέτας στα προϊόντα που ικανοποιούν τα δεδομένα κριτήρια και δ) ο έλεγχος της συμμόρφωσης των προϊόντων με τις απαιτήσεις που θέτει η οικολογική ετικέτα.
The Hungarian Eco-label
Εγκρίθηκε από την κυβέρνηση της Ουγγαρίας το 1993, σε μια προσπάθεια εγκαθίδρυσης ενός συστήματος διαφοροποίησης και πιστοποίησης προϊόντων που είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Ακολούθως, το «Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος και Περιφερειακής Ανάπτυξης» ίδρυσε την «Ουγγρική οργάνωση οικολογικού σήματος» που επιφορτίζεται με το συντονισμό και τη λειτουργία του συστήματος πιστοποίησης ετικετών. Η απονομή της ετικέτας γίνεται ύστερα από αξιολόγηση του προϊόντος, της συσκευασίας ή της υπηρεσίας, με βάση τα υφιστάμενα κριτήρια για την κατηγορία στην οποία ανήκουν.
The Polish Eco-label
“Green Seal” – ΗΠΑ
Η Green Seal (Πράσινη Σφραγίδα) είναι ένας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση της κατασκευής, αγοράς και χρήσης προϊόντων και υπηρεσιών φιλικών προς το περιβάλλον. Απονέμει οικολογικές ετικέτες για 30 κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, βάσει διαφορετικών κριτηρίων για κάθε κατηγορία. Οι αξιολογήσεις προϊόντων και υπηρεσιών πραγματοποιούνται χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση «κύκλου ζωής» για να εξασφαλίσουν ότι εξετάζονται όλες οι σημαντικές περιβαλλοντικές επιδράσεις ενός προϊόντος, από την εξαγωγή πρώτων υλών και την κατασκευή μέχρι την χρήση και την τελική διάθεση.
“Forest Stewardship Council – FSC” για πιστοποιημένη αειφορική ξυλεία
Πρόκειται για έναν διεθνή – μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Στοχεύει στην εξεύρεση λύσεων για τα προβλήματα που προκύπτουν από τις κακές πρακτικές δασονομίας, αλλά και στην επιβράβευση της καλής διαχείρισης των δασών. Προσφέρει τρία είδη πιστοποίησης:
α) Σε διαχειριστές ή ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων
β) σε επιχειρήσεις που κατασκευάζουν, επεξεργάζονται ή εμπορεύονται δασικά προϊόντα και
γ) σε εταιρείες διαχείρισης δασών.
Για την απονομή του πιστοποιητικού απαιτείται η συμμόρφωση με τις βασικές αρχές και τα κριτήρια το οργανισμού, που βασίζονται στην εξασφάλιση περιβαλλοντικά κατάλληλων, κοινωνικά ευεργετικών και οικονομικά βιώσιμων πρακτικών.
«Energy Star» για προϊόντα χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης
Δημιουργήθηκε το 1992 στις Η.Π.Α. και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2001. Υπεύθυνη για την λειτουργία του Προγράμματος είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αφορά αποκλειστικά σε συσκευές, προσδιορίζοντας εκείνες που ανταποκρίνονται σε ορισμένα πρότυπα ενεργειακής αποδοτικότητας. Η πιστοποίηση Energy Star αναφέρεται σε γραφειακό εξοπλισμό ενεργειακής απόδοσης (χαμηλής κατανάλωσης) όπως ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκτυπωτές, συσκευές φαξ, φωτοαντιγραφικές συσκευές, σαρωτές κλπ. Τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται προκειμένου μια γραφειακή συσκευή να λάβει την ετικέτα Energy Star περιγράφονται αναλυτικά στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (L 381/26 – 28.12.2006)
