Πως εφαρμοζουμε την Μοντεσσοριανη φιλοσοφια σε ένα παιδικο χωρο
Η βάση του Μοντεσσοριανού συστήματος είναι η βαθιά εμπιστοσύνη στο παιδί και ο απεριόριστος σεβασμός στις ικανότητές του να αναπτυχθεί από μόνο του. Μότο της μεθόδου αποτελεί το «βοήθησέ με να το κάνω μόνος μου» και γι’αυτό η αγωγή του παιδιού πρέπει να είναι τέτοια ώστε να σέβεται την ανάγκη του για προσωπική ελευθερία, τον ατομικό του ρυθμό και τα ενδιαφέροντά του. Όσο για το ζήτημα της πειθαρχίας, αυτή, σύμφωνα με την Μοντεσσόρι, βρίσκεται εν δυνάμει στο βαθύτερο «είναι» το παιδιού
Ας δουμε παρακατω 5 βασικα βηματα για να διαμορφωσετε ένα δωματιο βασισμενο στην μοντεσσοριανη φιλοσοφια:
- Βοηθήστε το παιδί να μπορέσει να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο περιβάλλον του, βοηθήστε το να αποκτήσει την πρωτοβουλία και την δική του επιλογή για το τι θα κάνει μέσα στο χώρο που κινείται και ζει. Αυτό σημαίνει ότι αφού εξασφαλίσουμε την ασφάλεια του χώρου με συγκεκριμένες επεμβάσεις, τότε μπορούμε να διαμορφώσουμε γωνίες ανάλογα με τις δραστηριότητες τους. Όταν το παιδί έχει στο περιβάλλον του όσα έχει ανάγκη ανάλογα με την ηλικία του (λίγα, από καλά υλικά, με συχνές εναλλαγές για τα πρώτα 6 χρόνια), μπορεί να επιλέξει ελεύθερα από ένα περιβάλλον που πριν από το ίδιο, έχει κάνει τις ασφαλείς επιλογές ο ενήλικας
- Το να έχουμε κατηγοριοποιήσει τα παιχνίδια του σε ομάδες και αντίστοιχα σε χώρους αποθήκευσης, το βοηθά να μπορεί με ευκολία να επιλέξει αυτό που θέλει, ειδικότερα σε παιδιά κάτω των 6 χρονών που δεν υπάρχει ανεπτυγμένη η ικανότητα της συγκέντρωσης και μπορούν εύκολα να αποσπαστεί η προσοχή τους με πολλά ερεθίσματα.
- Σωστή κλίμακα των επίπλων: με μια φράση σημαίνει, κατεβαίνουμε στο ύψος του. Αυτό μπορεί να επιτευχτεί με την κατασκευή αντικειμένων, επίπλων κλπ στην κλίμακα του αντίστοιχου αναπτυξιακού σταδιου. Π.χ. μια ογκώδη βιβλιοθήκη ή ράφια στο ύψος των ενηλίκων, σημαίνει ότι θέλουμε να χρειάζεται πάντα την βοήθεια μας για να επιλέξει ένα βιβλίο ή να πάρει ένα παιχνίδι, το θέλουμε; Κρεμάστρες για τα ρούχα του στο ύψος του για να αυτοεξυπηρετείται. Ξεκάθαρες εικόνες, ξεκάθαρες επιλογές.
- Κρεββατι στο πατωμα: όπου το παιδί μπορεί να κοιμηθεί από την πρώτη στιγμή χωρίς κάγκελα και με ελευθερία στην κίνηση. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει το υπόλοιπο σπίτι να είναι δομημένο με τη σκέψη ότι υπάρχει ένα παιδί που κινείται ελεύθερα στο χώρο. Καλύπτουμε τις πρίζες, αν έχουμε εσωτερική σκάλα βάζουμε μια πορτούλα για να εμποδίσουμε την πρόσβαση του παιδιού, εξαφανίζουμε επικίνδυνα αντικείμενα, κλπ. Ένα παιδί π.χ. 7 μηνών, το οποίο θα συρθεί και θα βγει από το στρώμα του, θα πρέπει να καταλήξει σε μια εξίσου μαλακή επιφάνεια, π.χ. σε ένα χαλί από φυσικά υλικά. Όλη αυτή η προετοιμασία απαιτεί κόπο και χρόνο, είναι όμως εξαιρετικά σημαντική για το παιδί. Του προσφέρουμε από την αρχή της ζωής του εικόνα του κόσμου, δεν το εγκλωβίζουμε μέσα σε μια κούνια με κάγκελα και πάντες στο πλάι, του δίνουμε την ελευθερία να κάνει βαρελάκια, να συρθεί, να κατέβει από το στρώμα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται προβλήματα στον ύπνο, προβλήματα διατροφής αλλά και εκμάθησης της τουαλέτας, από την άποψη ότι μαθαίνουμε να ακούμε τις ανάγκες του παιδιού.
- Καθρεφτης: Γιατί τα πρώτα χρόνια της ζωής του, ένα παιδί δομεί το εγώ του. Η δόμηση αυτή είναι εσωτερική, αλλά το παιδί πρέπει να έχει και την εξωτερική εικόνα του εαυτού του. Η Μοντεσσόρι προτείνει τον καθρέφτη από τα νεογέννητα. Είναι καταπληκτική η στιγμή που ένα μωρό αναγνωρίζει το είδωλό του στον καθρέφτη. Ο καθρέφτης είναι ο δάσκαλος του εαυτού του. Βλέπει τι μπορεί να κάνει με το σώμα του.
Πηγη φωτογραφιων και θεωριας: www.montessori.org,www.vita.gr, www.pinterest.com, https://montessori-nw.org/inside-a-montessori-classroom, www.livingmontessori.com, http://tvxs.gr/news/paideia/systima-montessori-ti-einai-kai-ti-didaskei
